Büyülü Kutuyu Açıyoruz: BULUT BİLİŞİM (Cloud Computing)
Nedir Bu Büyülü Bulut Bilişim?
Bulut Bilişimi kısaca, verilerin ve bilgi işlem hizmetlerinin internet üzerinde depolanması ve bunlara erişilmesi olarak tanımlayabiliriz. Kendi bilgisayarınızda herhangi bir veri saklamaz. Sunucular, veri depolama, ağ oluşturma, veritabanları vb. gibi bilgisayar hizmetlerinin isteğe bağlı kullanılabilirliğinin butunudur aslında. Bulut bilişimin temel amacı, birçok kullanıcının veri merkezlerine erişimini sağlamak ve kullanıcıların uzak bir sunucudan verilerine erişebilmeleridir. Biraz örneklendirmekte fayda var. Mesela Microsoft’a ait olan MS Azure, Google’a ait olan Google Cloud Platform, Amazon’a ait olan AWS ve Alibaba’ya ait olan Alibaba Cloud başlıca verebileceğimiz en popüler orneklerdir.
Bu yazdıklarım gayet düz açıklamalarıydı ama bir hikaye üzerinde daha güzel anlatabileceğimi düşünüyorum. Şimdi hayal edelim, aynı bir otobüs ile seyahat gibi, varış noktanız için bir bilet alırsınız ve varış noktanıza ulaşana kadar koltuğunuzda oturur ve kalkmazsınız. Aynı şekilde diğer yolcular da bilet alır ve sizinle aynı otobüste seyahat eder ve nereye gittikleri sizi neredeyse hiç rahatsız ve alakadar etmez. Durağınız geldiğinde şoföre veya muavine teşekkür ederek otobüsten inersiniz. Bulut bilişim tıpkı o otobüs gibidir, farklı kullanıcılar için veri ve bilgi taşır ve hizmetini minimum maliyetle kullanmanıza izin verir.
Peki, Biz Bu Teknolojiye Neden “BULUT” Diyoruz?
“Bulut” terimi, mühendisler tarafından çeşitli ağ cihazlarının konumunu ve oradaki ara bağlantıyı temsil etmek için kullanılan bir ağ tasarımından gelmekte, bu ağ tasarımının şekli aşağıda görmüş oldugunuz gibi bir bulut gibiydi.
Neden Bulut Bilişim?
Bilgisayar ve mobil kullanıcı sayısındaki artışla birlikte, veri depolama tüm alanlarda öncelik haline geldi. Bugün büyük ve küçük ölçekli işletmeler veriler üzerinden başarılı oluyor ve bu verileri korumak için çok büyük miktarda para harcıyorlar. Bu durum ise güçlü bir IT desteği ve bir depolama merkezi ihtiyacı ortaya çıkarıyor haliyle. Ancak tüm bu işletmeler yüksek maliyetli şirket içi IT altyapısını karşılayamaz. Bu yüzden de onlar için Bulut Bilişim daha ucuz ve cazip bir çözüm haline geliyor. Bunun yanı sıra veri depolama, hesaplama ve daha az bakım maliyeti sebebi ile daha büyük işletmeler de günümüzde Bulut Bilişim kullanıyor.
Bulut Bilişimin Yararları
- Kullanıcılar için daha düşük IT altyapısı ve bilgisayar maliyetleri
- Geliştirilmiş performans
- Daha az bakım sorunu
- Anında yazılım güncellemeleri
- İşletim sistemleri arasında uyumluluk
- Yedekleme ve kurtarma
- Performans ve ölçeklenebilirlik
- Arttırılmış depolama kapasitesi
- Yüksek veri güvenliği
Bulut Türleri
İş ihtiyaçlarına göre kullanabileceğimiz farklı bulut modelleri vardır, bunlardan başlıcaları:
Private Cloud: Burada, bilgi işlem kaynakları sadece belirli bir kuruluş içindir. Bu yöntem daha çok iş içi etkileşimler için kullanılır. Bilgi işlem kaynaklarının aynı kuruluş tarafından yönetilebildiği, sahiplenilebildiği ve işletilebildiği yerlerde görebiliriz.
Public Cloud: Bu tür ise, genellikle B2C (İşletmeden Tüketiciye) türü etkileşimler için kullanılır. Burada bilgi işlem kaynağı bir devlet, akademik veya ticari kuruluşa aittir, yönetilir ve işletilir.
Hybrid Cloud: Bu tür, her iki etkileşim türü için de kullanılabilir. B2B (İşletmeden İşletmeye) veya B2C (İşletmeden Tüketiciye). Bu dağıtım yöntemine, bilgi işlem kaynakları farklı bulutlarla birbirine bağlı olduğundan karma bulut (hybrid cloud) olarak adlandırılır.
Farklı Bulut Bilişim Hizmetleri
Temelde 3 farklı çeşidi var olarak nitelendirebiliriz. Bunlar, Infrastructure as a Service (IaaS) altyapı hizmeti odaklı olanlar, Platform as a Service (PaaS) platform hizmeti odaklı olanlar ve as a Software Service (SaaS) dediğimiz yazılım hizmeti odaklı olanlardır.
IAAS — Hizmet Olarak Altyapı
IaaS (Hizmet Olarak Altyapı), bulut bilişimin temel hizmet modellerinden biridir. İnternette sanallaştırılmış bir “bulut” ortamında bilgi işlem kaynaklarına erişim sağlar. Sanal sunucu alanı, ağ bağlantıları, bant genişliği, yük dengeleyiciler ve IP adresleri gibi bilgi işlem altyapısı sağlar. Donanım kaynağı , genellikle çok sayıda veri merkezine dağıtılan birden çok sunucudan ve ağdan çıkarılır. Bu, IaaS için yedeklilik ve güvenilirlik sağlar.
Bilgi işlem için eksiksiz bir pakettir. IT altyapısında maliyetleri düşürmek isteyen küçük ölçekli işletmeler için IaaS çözümlerden biridir. Bakım ve sabit diskler, ağ bağlantıları, harici depolama aygıtı vb. gibi yeni bileşenlerin satın alınması için yıllık olarak çok para harcanır ve bir işletme sahibinin IaaS kullanarak diğer harcamalar için para biriktirebilir.
PAAS — Hizmet Olarak Platform
Hizmet olarak platform, PaaS olarak adlandırılır, geliştiricilerin uygulama ve hizmetler oluşturmasına izin veren bir platform ve ortam sağlar. Bu hizmet bulutta barındırılır ve kullanıcılar tarafından internet üzerinden erişilir.
Basit bir ifadeyle anlamak için, bunu okul öğretmeniniz tarafından size verilen boyaları, farklı boya fırçaları ve kağıtları yani bütün bu araçları kullanarak güzel bir resim çizdiğiniz senaryolara benzetebilirsiniz.
PaaS hizmetleri sürekli güncellenir ve yeni özellikler eklenir. Yazılım geliştiricileri, web geliştiricileri ve işletmeler PaaS’tan yararlanabilir. Uygulama geliştirmeyi desteklemek için platform sağlar. Yazılım desteği ve yönetim hizmetleri, depolama, ağ oluşturma, uygulama, test etme, işbirliği yapma, uygulamaları barındırma ve bakımını içerir.
SAAS — Hizmet Olarak Yazılım
SaaS, uygulamaların bir satıcı veya hizmet sağlayıcı tarafından barındırıldığı ve müşterilere bir ağ üzerinden sunulduğu bir yazılım dağıtım modelidir. SaaS, Hizmet Odaklı Mimari (SOA) veya Web Hizmetlerini destekleyen temel teknolojiler olarak giderek yaygınlaşan bir dağıtım modeli haline geliyor. İnternet aracılığıyla bu hizmet dünyanın her yerindeki kullanıcılar tarafından kullanılabiliyor. Geleneksel olarak, yazılım uygulamasının önceden satın alınması ve ardından bilgisayarınıza yüklenmesi gerekir. SaaS kullanıcıları ise yazılımı satın almak yerine, genellikle internet üzerinden aylık olarak abone olurlar. Belirli bir yazılıma erişime ihtiyacı olan herkes, ister bir ister iki kişi isterse bir şirketteki her binlerce çalışan olsun, kullanıcı olarak abone olabilir. SaaS, tüm internet özellikli cihazlarla uyumludur. Muhasebe, satış, faturalama ve planlama gibi birçok önemli görevin tümü SaaS kullanılarak gerçekleştirilebilir.
Bulut Bilişim Mimarisi
Bulut Bilişim’e daha yakından bir göz atalım. Bulut bilgi işlemi, front end ve back end olmak üzere iki bileşenden oluşur. Front end, bulut bilişim sisteminin client kısmından oluşur. Bulut bilişim platformuna erişmek için gerekli olan arayüzlerden ve uygulamalardan oluşur. Back end ise bulutun kendisini ifade ederken, bulut bilişim hizmetleri için gerekli olan kaynaklardan oluşur. Sanal makineler, sunucular, veri depolama, güvenlik mekanizması vb. içerir. Sağlayıcıların kontrolü altındadır.
Bulut bilişim, birden çok sabit diske ve makineye yayılan dosya sistemini dağıtır. Veriler hiçbir zaman tek bir yerde saklanmaz ve bir birimin arızalanması durumunda diğeri otomatik olarak devralır. Kullanıcı disk alanı, dağıtılmış dosya sisteminde tahsis edilirken, diğer bir önemli bileşen, kaynak için algoritmadır. Bulut bilişim güçlü dağıtılmış bir ortamdır ve büyük ölçüde güçlü algoritmalara bağlıdır.
Güvenlik Endişeleri
Bulut bilişimi kullanırken, kullanıcıları endişelendiren en büyük sorun güvenliği ile ilgilidir. endişe, bulut sağlayıcılarının, müşterilerin şifrelenmemiş verilerine, ister diskte, ister bellekte isterse ağ üzerinden iletilmiş olsun, erişebilmeleridir.
Bazı ülkelerde hükümetler, verilerin nerede bulunduğuna bağlı olarak, veri sahibini zorunlu olarak bilgilendirmeden verilerde arama yapmaya karar verebilir, bu tabii ki takdir edilmeyen bir gizlilik ihlali olarak kabul edilir.
Bulut bilişim hizmet sağlayıcıları, güvenlik sağlamak amacıyla, ayni zamanda donanımı güvence altına almak, kendi kendini şifreleyen sürücüler oluşturmak ve ağ güvenliğini artırmak için düzenli olarak bir dizi spesifikasyonlar yayınlayan, kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan TCG (Trusted Computing Group) ile el ele verip birlikte çalısmaya başladılar. Bu da verileri root kitlerinden ve kötü amaçlı yazılımlardan korur.
Computing, sabit disk sürücüleri ve cep telefonları gibi farklı cihazlara genişledikçe, TCG bu cihazları da içerecek şekilde güvenlik önlemlerini genişletti. Su anda tüm bulutlarda birleşik bir veri koruma politikası oluşturma olanağı sağlamakta.
Gizlilik Kaygısı
Gizlilik, bazen kullanıcıların bulut bilişim sistemlerine uyum sağlamaları için güçlü bir engel oluşturmaktadır. Ancak, bulut bilişimde gizliliği artırabilecek belirli önlemler vardır.
Bulut bilişim hizmetinin bazı idari personelleri, bellekte hareket eden verileri diskte saklanmadan önce teorik olarak izleyebilir. Bir verinin gizliliğini korumak için idari ve yasal kontroller bunun olmasını engelleyebilir. Gizliliği artırmanın diğer yolu, verileri bulut depolama sitesinde şifreli tutmak ve internet üzerinden yetkisiz erişimi engellemektir; bulut tedarikçisi bile verilere erişemez.
Bu yazımızda bulut bilişime güzel bir giriş yaptık, aşağıya sizler için konumuz ile ilgili çeşitli kaynaklar bırakıyorum, bir inceleyin derim. Daha fazlası ve sorularınız için bana sosyal medya hesaplarımdan ulaşabilirsiniz:
Geri dönüşlerinizi bekliyorum. Sağlıklı günler dilerim.
~Berke Can Ongun
EN İYİ 5 KURS ÖNERİSİ
EN İYİ 5 KİTAP ÖNERİSİ
SERTİFİKA ÇEŞİTLERİ
